Po co w przedsiębiorstwie controlling?

Temat, wydawałoby się banalny, a postawione pytanie - retoryczne. Zwłaszcza na tym blogu. Niemniej, nie w każdym przedsiębiorstwie taka jednostka jest. Oznacza to, że ta odpowiedź wcale nie jest oczywista. A nawet jak fakt odpowiedzi jest oczywisty, to już samo rozumienie funkcji controllingu bywa całkowicie odmienne.

Nie wchodząc w szczegółowe dywagacje (w sumie to trochę w nie już wszedłem w nie w poście "Kim jest kontroler", chciałbym w tym miejscu przedstawić mój punkt widzenia odnośnie jakimi charakterystykami powinien cechować się nowoczesny dział controllingu.

SZEROKOŚĆ SPOJRZENIA

Controlling jako proces winien obejmować wiele obszarów działania przedsiębiorstwa. Czasem wszystkie. Na ogół - krytyczne obszary z perspektywy kreowania łańcucha wartości. Np. od badań i rozwoju, przez produkcję po marketing, dystrybucję i sprzedaż. Bardzo ważny jest też controlling działań personalny, inwestycyjny czy w ostatnim czasie związany z działaniami ESG.

ZDOLNOŚĆ DO PLANOWANIA Niektórzy spytają: "Po co planować?". Zwłaszcza w dzisiejszych, niepewnych czasach. Odpowiedź - po to, żeby zabezpieczyć zdolność reagowania, mieć gotowy scenariusz a nie działać chaotycznie, aby wiedzieć kto i za co odpowiada. Nowoczesny controlling to proces, który łączy niezbędne kropki w tym obszarze. A jednocześnie, jest w stanie pokazać ich efekt a priori w jakże lubianym przez wszystkich arkuszu kalkulacyjnym.

CONTROLLING UMOŻLIWIA (UŁATWIA) SPRAWOWANIE FUNKCJI KONTROLI

Controlling opiekuje się systemem raportowania i sprawozdawczości. Weryfikuje rzeczywisty przebieg procesów - na ile dzieje się on w zgodzie z planami. Czasem też odpowiada za raportowanie zewnętrzne.

ANALITYKA I DANE

Data is new oil: największe sukcesy odnoszą dziś przedsiębiorstwa, które umieją zrobić użytek z danych. Bez precyzyjnej i opisanej (najczęściej) liczbowo wiedzy o otoczeniu, klientach, dostawcach coraz trudniej jest podejmować skuteczne decyzje. Samo wyczucie i ekspertyza biznesowa (choć nieoceniona) staje się niewystarczająca. Potencjalni konkurenci mogą zaatakować w niespodziewanym momencie, w zupełnie niespodziewanym obszarze. Dziś widzimy coraz więcej nowych rodzajów usług i rozwiązań, bez których nie potrafimy wyobrazić sobie życia, których powstania nie bylibyśmy w stanie przewidzieć. Chociażby media społecznościowe, gospodarka współdzielenia, rozwój technologii jak smartfony itp. itd.

DORADCA ZARZĄDU...

... i wszystkich odpowiedzialnych w przedsiębiorstwie za podejmowanie decyzji. Rolą controllingu jest uczestniczyć w procesie decyzyjnym, pokazywać skutki ekonomiczne decyzji, maksymalizując prawdopodobieństwa podjęcia tych, które wspierają realizację strategii przedsiębiorstwa. Z drugiej strony, controlling winien zabezpieczać przedsiębiorstwo przed decyzjami, które niekoniecznie z tą strategią idą w parze. Controlling jest dziś nieodwołalnie kojarzony z pojęciem biznes partneringu. Oznacza to niemalże operacyjne zaangażowanie w procesy biznesowe, rozumienie biznesu odzwierciedlające się wręcz z wychodzeniem do tegoż biznesu z pomysłami na działania.

Reasumując: nowoczesny controlling to proces/ dział/ osoby, które opiekują się krytycznymi z punktu widzenia przedsiębiorstwa obszarami. Rozumieją te obszary, dysponują wiedzą i danymi pozwalającymi na sformułowanie planów. Jednocześnie, opiekują się systemem raportowania pozwalającym na ocenę, czy plany te są realizowane. Nowoczesny controlling umożliwia podejmowanie decyzji opartych o dane, skutecznie wspiera biznes w realizacji strategii przedsiębiorstwa.